Ders 5 - Çoğul (Plural)

İngilizcede isimlerin çoğul halleri aşağıda sıralandığı gibi yapılır.

1. Genel olarak bir ismin çoğul şekli sözcük sonuna eklenen (s) ile yapılır. Bu (s) Türkçedeki (-ler, -lar) eklerinin görevini yapar.

cat (kedi) -> cats (kediler)

door (kapı) -> doors (kapılar)

tree (ağaç) -> trees (ağaçlar)

umbrella (şemsiye) -> umbrellas (şemsiyeler)

bird (kuş) -> birds (kuşlar)

2. Sonu o, ss, sh, ch, x ile biten isimler çoğul yapılırken çoğul eki olarak (es) eklenir.

watch (saat) -> watches (saatler)

box (kutu) -> boxes (kutular)

brush (fırça) -> brushes (fırçalar)

glass (bardak) -> glasses (bardaklar)

church (kilise) -> churches (kiliseler)

fox (tilki) -> foxes (tilkiler)

kiss (öpücük) -> kisses (öpücükler)

tomato (domates) -> tomatoes (domatesler)

negro (zenci) -> negroes (zenciler)

cargo (kargo) -> cargoes (kargolar)

İngilizceye yabancı dilden gelmiş sonu o ile biten isimler (es) değil (s) eklenerek çoğul yapılırlar.

piano (piyano) -> pianos (piyanolar)

dynamo (dinamo) -> dynamos (dinamolar)

photo (fotoğraf) -> photos (fotoğraflar)

kilo (kilo) -> kilos (kilolar)

Ayrıca, ingilizce sözcüklerden olduğu halde sonu o ile biten bazı isimler de sadece (s) ile çoğul yapılırlar. Bunlar o harfinin önünde sesli bir harf olan isimlerdir.

portfolio (evrak çantası) -> portfolios (evrak çantaları)

studio (stüdyo) -> studios (stüdyolar)

radio (radyo) -> radios (radyolar)

3. Sessiz bir harfi izleyen y ile biten isimler çoğul yapılırken y kalkar, bunun yerine (ies) getirilir.

baby (bebek) -> babies (bebekler)

city (şehir) -> cities (şehirler)

lady (hanım) -> ladies (hanımlar)

fly (sinek) -> flies (sinekler)

army (ordu) -> armies (ordular)

story (hikaye) -> stories (hikayeler)

country (ülke) -> countries (ülkeler)

Fakat sözcük sonundaki y harfinden önce sesli bir harf varsa çoğul yapmak için sadece (s) eklenir.

toy (oyuncak) -> toys (oyuncaklar)

boy (erkek çocuk) -> boys (erkek çocuklar)

donkey (eşek) -> donkeys (eşekler)

day (gün) -> days (günler)

key (anahtar) -> keys (anahtarlar)

4. Sonu f veya fe ile biten isimler çoğul yapılırken bu harfler kalkar, yerlerine (ves) konulur.

wife (karı) -> wives (karılar)

life (hayat) -> lives (hayatlar)

knife (bıçak) -> knives (bıçaklar)

wolf (kurt) -> wolves (kurtlar)

calf (buzağı) -> calves (buzağılar)

sheaf (demet) -> sheaves (demetler)

self (kişi) -> selves (kişiler)

half (yarım) -> halves (yarımlar)

shelf (raf) -> shelves (raflar)

leaf (yaprak) -> leaves (yapraklar)

loaf (somun) -> loaves (somunlar)

thief (hırsız) -> thieves (hırsızlar)

Yukarıdaki isimler dışında kalan ve sonu f, fe ile biten sözcükler sonlarına (s) alarak çoğul olurlar.

belief (inanç) -> beliefs (inançlar)

cliff (kayalık) -> cliffs (kayalıklar)

roof (dam) -> roofs (damlar)

proof (kanıt) -> proofs (kanıtlar)

chief (şef) -> chiefs (şefler)

grief (keder) -> griefs (kederler)

handkerchief (mendil) -> handkerchiefs (mendiller)

Bu tür isimlerden birkaç tanesi her iki şekilde de, yani istenirse ves getirilerek, istenirse (s) ilavesiyle çoğul yapılırlar.

scarf (atkı) -> scarves, scarfs (atkılar)

wharf (rıhtım) -> wharves , wharfs (rıhtımlar)

dwarf (cüce) -> dwarves, dwarfs (cüceler)

turf (çimen) -> turves, turfs (çimenler)

5. Birkaç isim, içlerindeki sesli harfler değişmek suretiyle çoğul olurlar.

man (adam) -> men (adamlar)

woman (kadın) -> women (kadınlar)

foot (ayak) -> feet (ayaklar)

goose (kaz) -> geese (kazlar)

louse (bit) -> lice (bitler)

mouse (fare) -> mice (fareler)

tooth (diş) -> teeth (dişler)

Bu gruba yakın iki isim daha vardır. Onlar sonlarına (en) alarak çoğul olurlar.

child (çocuk) -> children (çocuklar)

ox (öküz) -> oxen (öküzler)

6. Birkaç balık ve hayvan isminin tekil hali çoğul anlam da verir.

sheep (koyun) -> sheep (koyunlar)

fish (balık) -> fish (balıklar)

swine (domuz) -> swine (domuzlar)

trout (alabalık) -> trout (alabalıklar)

deer (geyik) -> deer (geyik)

aircraft (uçak) -> aircraft (uçaklar)

7. Aşağıdaki isimler daima tekil haldedirler. Çoğul şekle sokulamazlar.

advice (öğüt)

knowledge (bilgi)

baggage (bagaj)

furniture (mobilya)

information (bilgi)

news (haber)

luggage (bagaj)

rubbish (çöp)

8. Çoğul görünümlü birkaç isim hem tekil hemde çoğul anlamda kullanılabilir.

barracks (kışla) ... barracks (kışlalar)

gallows (darağacı) ... gallows (darağaçları)

series (dizi) ... series (diziler)

species (tür) ... species (türler)

means (olanak) ... means (olanaklar)

works (atöyle) ... works (atölyeler)

9. Çoğul görünümlü bazı isimler tekil bir anlam taşırlar, cümle içinde tekil bir isim gibi kullanılırlar.

news (haber)

summons (çağrı)

billiards (bilardo)

ashes (kül)

10. Tekil görünümlü birkaç isim çoğul anlam taşırlar.

cattle (sığırlar)

gentry (orta sınıf insanlar)

people (insanlar)

police (polisler)

11. İki parçadan meydana gelen bazı giyim eşyaları ile el aletleri daima çoğul halde bulunurlar. Cümle içinde çoğul bir isim olarak kullanılırlar.

trousers (pantalon)

pyjamas (pijama)

drawers (don)

pants (pantalon)

clothes (giysi)

spectacles (gözlük)

glasses (gözlük)

scissors (makas)

pincers (kerpeten)

bellows (körük)

tongs (maşa)

Bunun dışında da bazı isimler sadece çoğul halde bulunurlar.

eaves (saçak)

headquarters (karargah)

measles (kızamık)

mumps (kabakulak)

riches (serves)

savings (tasarruf)

sweepings (süprüntü)

belongings (özel eşya)

regards (saygı)

sands (kumsal)

surroundings (çevre)

12. Bazı isimlerin iki çoğul şekli vardır. Bunlar arasındaki anlam farkları aşağıda belirtilmiştir.

brother (erkek kardeş) ... brothers (erkek kardeşler), brethren (erkek kardeşler) (kilisenin kullandığı şekil)

clothe (kumaş) -> cloths (bezler), clothes (giysi)

penny (peni) -> pennies (peniler), pence (peniler) (fiyatı söylerken)

13. Latince ve Yunanca asıllı isimlerin çoğulları kendi kurallarına göre yapılır.

radius (yarıçap) -> radii (yarıçaplar)

bacillus (basil) -> bacilli (basiller)

erratum (yanlışlık) -> errata (yanlışlıklar)

memorandum (not) -> memoranda (notlar)

agendum (gündem) -> agenda (gündemler)

terminus (son durak) -> termini (son duraklar)

analysis (analiz) -> analyses (analizler)

crisis (kriz) -> crises (krizler)

datum (veri) -> data (veriler)

parenthesis (parantez) -> parentheses (parantezler)

basis (temel) -> bases (temeller)

thesis (tez) -> theses (tezler)

14. Sonu ics ile biten bazı isimler çoğul görünümdedirler ve çoğul fiiller kullanılırlar.

mathematics (matematik)

physics (fizik)

acoustics (akustik)

politics (politika)

hysterics (isteri)

ethics (törebilim)

Ancak bu isimler bir bilim dalı olarak kullanıldığında tekil fiille kullanılırlar.

15. Compound nouns (birleşik isimler) çoğul yapılacağı zaman genel olarak son sözcük çoğul hale getirilir.

bookcase (kitaplık) -> bookcases (kitaplıklar)

schoolroom (dershne) -> schoolrooms (dershaneler)

tooth brush (diş fırçası) -> tooth brushes (diş fırçaları)

maid servant (kadın hizmetçi) -> maid servants (kadın hizmetçiler)

armchair (koltuk) -> armchairs (koltuklar)

horseman (binici) -> horsemen (biniciler)

Birleşik isimde ilk sözcükler man veya woman ise her iki isimde çoğul yapılır.

manservant (erkek uşak) -> menservants (erkek uşaklar)

woman doctor (kadın doktor) -> women doctors (kadın doktorlar)

Edat ve zarfla yapılmış birleşik isimlerde ilk isimler çoğul yapılır.

mother-in-law (kaynana) -> mothers-in-law (kaynanalar)

passer-by (gelip geçen) -> passers-by (gelip geçenler)

father-in-law (kayınpeder) -> fathers-in-law (kayın pederler)

looker-on (seyirci) -> lookers-on (seyirciler)

Sonu ful ile biten isimlerin çoğulu ful sonuna (s) ilave edilerek yapılır.

handful (avuç dolusu) -> handfuls (avuç doluları)

armful (kucak dolusu) -> armfuls (kucak doluları)