İsimlerin -i ve -e halleri
Türkçede isimler -i ve -e hallerinde oldukları zaman sonlarına -i, -e gibi takılar alırlar. örneğin (ahmet televizyonu açtı. onlar maça gittiler. öğretmen öğrenciye bir kitap verdi.) cümlelerinde televizyon, maç, öğrenci isimleri takılar alarak -i ve -e hallerine girmişlerdir.
İngilizcede isimler bu şekilde takılara alarak i-, -e hallerine girmezler. bu anlamları verirken de takısız durumda bulunurlar. Böyle bir anlamı verişleri cümle içindeki yerlerinden ve yanlarında bulunan diğer sözcüklerden anlaşılır. Örneğin cümlenin nesnesi iken -i halinde, bir edattan sonra geldiğinde -e halinde olurlar.
Bu bakımdan ingilizcede isimlerin -i ve -e halleri üzerinde durulmasına gerek yoktur. İsmin, üzerinde durulması gerekli olan hali mülkiyet halidir. Buna ismin tamlayan hali de denir.
Possessive case (mülkiyet hali)
İsimlerin mülkiyet hali (tamlayan hali) aşağıdaki kurallara göre yapılır.
1. İsmin mülkiyet hali tekil isimlerin sonuna ('s) konularak yapılır.
the girl’s hat (kızın şapkası)
the teacher’s book (öğretmenin kitabı)
a policeman’s shirt (bir polisin gömleği)
Mehmet’s friend (Mehmet’in arkadaşı)
Tom’s house (Tom’un evi)
the horse’s legs (Atın bacakları)
Turkey’s exports (Türkiye’nin ihracatı)
Sonu (s) ile bitmeyen çoğul isimler de ('s) ile mülkiyet haline girerler.
the women’s house (kadınların ayakkabıları)
the children’s toys (çocukların oyuncakları)
2. (s) ile sona eren çoğul isimlere sadece (') ilave edilir.
the girls’ hats (kızların şapkaları)
the soldiers’ barracks (askerlerin kışlası)
the students’ school (öğrencilerin okulu)
the cows’ horns (ineklerin boynuzları)
the dogs’ tails (köpeklerin kuyrukları)
3. Sonu (s) ile biten özel isimler ('s) veya sadece (') alırlar. Her iki şekilde mümkündür.
Mr. Jones’s father (Bay Jones’un babası)
Mr. Jones’ father (Bay Jones’un babası)
4. Birleşik isimlerde son ismin sonuna (‘s) ilave edilir.
his father-in-law’s bag (kayınpederinin çantası)
my mother-in-law’s hat (kayınvalidemin şapkası)
5. Bir şeye sahip olan kişiler birden fazlaysa sadece son isme (‘s) ilave edilerek mülkiyet haline sokulur.
Turgut and Selma’s dog (Turgut ve Selma’nın köpeği)
the girl and her friend’s flat (kız ve arkadaşının dairesi)
your mother and father’s room (annen ve babanın odası)
('s) ve (of) ile mülkiyet halinin kullanılışı
Genel olarak ('s) ile mülkiyet hali insane ve hayvanlar için kullanılır. Yani ('s) ilavesinin yapılacağı isim bir insan veya hayvan gösteren isim olmalıdır. Örneğin, man (adam), teacher (öğretmen), the pilot (pilot), Mr.Smith (Mr. Smith), the horse (at), the bird (kuş).
Selim’s pen (Selim’in kalemi)
the workman’s shoes (işçinin ayakkabıları)
the pilot’s hat (pilotun şapkası)
the pilots’ hats (pilotların şapkaları)
the cat’s tail (kedinin kuyruğu)
the elephant’s teeth (filin dişleri)
Gordon’s friends (Gordon’un arkadaşları)
the soldiers’ gun (askerlerin silahı)
the soldier’s gun (askerin silahı)
Cansız varlıklara ait isimlerin mülkiyet hali bu isimlerin önüne of getirilerek yapılır.
of the door (kapının)
the key of the door (kapının anahtarı)
of the garden (bahçenin)
the walls of the garden (bahçenin duvarı)
of the mosque (caminin)
the doors of the mosque (caminin kapıları)
of the trees (ağaçları)
the leaves of the trees (ağaçların yaprakları)
of the room (odanın)
the window of the room (odanın penceresi)
of the table (masanın)
the legs of the table (masanın bacakları)
Cansızların mülkiyet halinin of ile yapılması kuralına uymayarak, insan ve hayvanlar için kullanılan (‘s) ile mülkiyet hali ile yapılan isimler şunlardır.
a. Gemi ve diğer deniz araçları
the ship’s deck (geminin güvertesi)
the yacht’s crew (yatın tayfası)
b. Zamanla ilgili sözcükler
a week’s holiday (bir haftalık tatil)
today’s newspaper (bugünün gazetesi)
five days’ work (beş günlük iş)
twenty minutes’ break (yirmi dakikalık istirahat)
tomorrow’s program (yarının programı)
an hour’s time (bir saatlik zaman)
half a day’s walk (yarın günlük yürüyüş)
ten minutes’ delay (10 dakikalık gecikme)
an hour’s wait (bir saatlik bekleyiş)
c. Para isimleriyle birlikte worth sözcüğü kullanıldığı taktirde.
fifty billion liras’ worth of houses (elli milyar liralık evler)
a dollar’s worth of food (bir dolarlık yiyecek)
two pounds’ worth of flowers (iki paund’luk çiçek)
d. Bazı deyimlerdeki isimler.
a stone’s throw (bir taş atımı "mesafe")
the journey’s end (yolculuğu sonu)
at his wits’ end (şaşırmış)
in the mind’s eye (hayalde, düşte)
the water’s edge (su kenarı)
e. İşyeri gösteren isimler genellikle (‘s) almış durumda kullanılarak onu izleyecek (sahip olunan) isim kaldırılır.
butcher’s (butcher’s shop) - kasap (kasap dükkanı)
chemist’s (chemist’s shop) - eczane (eczane dükkanı)
f. Bazı cümlelerde bu sözcüğü tekrarlamamak için sahip olunan isme (‘s) eklenerek sahip olunan isim kaldırılır.
This is my chair, and this is my my mother’s. - Bu benim sandalyem, bu anneminkidir.
She brought your letters, but she didn’t bring Tom’s. - Sizing mektuplarınızı getirdi, fakat Tom’unkini getirmedi.
Is it your book or your sister’s? - O senin kitabın mı yoksa kız kardeşininki mi?
Bu cümlelerde mother’s isminden sonar chair, Tom’s isminden sonra letters, sister’s isminden sonra book tekrarlanmamıştır.
g. Bazı durumlarda bir cümlede hem of hem de (‘s) ile yapılmış iki müllkiyet hali birden bulunur.
a friend of Hasan’s - Hasan’ın bir arkadaşı
a book of hemingway’s - Hemingway’in bir kitabı
a play of Arthur Miller’s - Arthur Miller’in bir piyesi
(‘s) ve (of) kullanılmadan yapılmış isim tamlamaları
Türkçede olduğu gibi ingilizcede de iki isim yan yana gelerek bir tamlama yaparlar. Bu tamlamalar bazen iki yalın isimden, bazen bir isim ve ing alarak isim olmuş sözcükten oluşur.
college library - kolej kitaplığı
garden gate - bahçe kapısı
kitchen table - mutfak masası
summer holiday - yaz tatili
travel agent - seyahat acentesi
winter clothes - kış giysileri
petrol tank - petrol tankı, benzin depose
tennis court - tenis kortu
bottle-opener - şişe açacağı
love story - aşk hikayesi
car driver - oto sürücüsü
traffic lights - trafik ışıkları
river bank - nehir kenarı
fruit picking - meyve toplama
weight-lifting - ağırlık kaldırma
stamp-collecting - pul toplama
bird-watching - kuş gözleme
surf-riding - sörf yapma
waiting list - bekleme listesi
fishing-rod - balık oltası
dining-room - yemek odası
driving licence - sürücü belgesi
swimming pool - yüzme havuzu
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder